Hoa đào ngày Tết từ lâu đã trở thành biểu tượng không thể thiếu của mùa xuân phương Bắc, mang đến vẻ đẹp rực rỡ và không khí tươi vui cho mỗi gia đình. Sắc hồng thắm của hoa đào không chỉ tô điểm cho không gian ngày Tết mà còn chứa đựng những ý nghĩa sâu sắc về văn hóa và tâm linh. Cùng Ghiền Hoa tìm hiểu về loài hoa mang đậm hồn dân tộc này nhé!
Nguồn gốc của hoa đào ngày Tết
Theo nghiên cứu của GS.Gary Crawford và các đồng nghiệp tại Đại học Toronto (Canada), cây đào có lịch sử hình thành từ khoảng 7.500 năm trước. Ban đầu, hoa đào được phát hiện tại vùng đất Ba Tư (Iran ngày nay). Qua thời gian, loài hoa này dần được con người thuần hóa, lai tạo và phát triển rộng rãi tại nhiều quốc gia châu Á như Trung Quốc, Mông Cổ, Lào và Việt Nam.
Tại Việt Nam, hoa đào đã trở thành biểu tượng đặc trưng của ngày Tết cổ truyền, đặc biệt là ở các tỉnh phía Bắc. Với tên khoa học là Prunus persica, thuộc họ hoa hồng (Rosaceae), cây đào không chỉ được trồng để lấy hoa mà còn để thu hoạch quả.
Hoa đào có ý nghĩa gì vào ngày Tết?
Hoa đào chưng Tết không đơn thuần là vật trang trí, mà còn mang nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc được gửi gắm qua hàng nghìn năm lịch sử.
Tinh hoa ngũ hành
Với sắc hồng tươi thắm, nhẹ nhàng, hoa đào được xem là tinh hoa của ngũ hành. Người xưa quan niệm rằng màu sắc và năng lượng của hoa đào có khả năng xua đuổi tà ma, điều không may, đồng thời mang lại bình an và hạnh phúc cho gia chủ trong năm mới.
Biểu tượng của sinh sôi nảy nở
Hoa đào nở rộ vào mùa xuân, thời điểm vạn vật đâm chồi nảy lộc, tượng trưng cho sức sống mãnh liệt, sự sinh sôi nảy nở và phát triển. Chính vì vậy, hoa đào được xem là biểu tượng của sự khởi đầu mới, của hy vọng và ước mơ về một tương lai tươi sáng.
Biểu tượng của sự gắn kết, chung thủy
Hoa đào còn gắn liền với tích Đào viên kết nghĩa của Lưu Bị, Quan Vũ và Trương Phi. Ba vị anh hùng đã thề nguyện “không sinh cùng ngày, cùng tháng, cùng năm nhưng nguyện chết cùng ngày, cùng tháng” trong vườn đào. Từ đó, hoa đào trở thành biểu tượng của tình nghĩa gắn bó, thủy chung và sự đoàn kết.
Biểu tượng cho sự thịnh vượng
Màu hồng của hoa đào được xem là màu của sự may mắn, mang lại niềm vui, sự ấm áp và hạnh phúc cho gia đình. Hoa đào nở rộ trong ngày Tết tượng trưng cho sự thịnh vượng, tài lộc và một năm mới an khang.
Ý nghĩa của hoa đào trong phong thủy
Trong phong thủy, hoa đào được xem là hiện thân của dương khí, mang đến nguồn sinh khí mới cho không gian sống. Việc trồng hoặc chưng hoa đào trước cửa nhà không chỉ giúp xua đuổi tà khí mà còn mang lại sức khỏe và bình an cho các thành viên trong gia đình. Cánh hoa đào đỏ thắm còn tượng trưng cho sự may mắn và thịnh vượng trong năm mới.
Xem thêm: Ý Nghĩa Của Hoa Mai, Hoa Đào Ngày Tết Trong Văn Hóa Việt
Sự tích về hoa đào trong dịp Tết của miền Bắc
Theo truyền thuyết, ở phía Đông núi Sóc Sơn có một cây đào cổ thụ khổng lồ, nơi hai vị thần Trà và Uất Lũy cư ngụ. Hai vị thần này có sức mạnh trừ tà ma, bảo vệ người dân khỏi sự quấy nhiễu của quỷ dữ. Hàng năm, cứ vào dịp cuối năm, hai vị thần phải lên thiên đình chầu Ngọc Hoàng. Lợi dụng thời cơ này, quỷ dữ hoành hành, quấy phá dân làng. Để xua đuổi tà ma, người dân đã bẻ cành đào về nhà trưng bày, hoặc vẽ hình hai vị thần dán trước cửa nhà. Từ đó, phong tục trưng bày hoa đào ngày Tết ra đời và được lưu truyền đến ngày nay.
Các loại hoa đào đẹp phổ biến vào dịp Tết
Hiện nay có nhiều giống đào được ưa chuộng trong dịp Tết, mỗi loại mang một vẻ đẹp và đặc điểm riêng:
– Bích đào: Nổi bật với sắc hồng đậm kiêu sa, thường được chọn trang trí bàn tiếp khách và bàn thờ gia tiên.
– Đào phai: Mang sắc hồng nhẹ nhàng, tinh tế và thanh lịch, là loại đào phổ biến nhất ở miền Bắc.
– Bạch đào: Hiếm có với sắc trắng tinh khôi, thuần khiết, tạo nên vẻ đẹp sang trọng và độc đáo.
– Đào đá: Mọc chủ yếu trong rừng sâu, có thân xù xì đặc trưng và hoa năm cánh đơn thanh tao.
– Đào má hồng Đà Lạt: Là giống đào lai với khoảng 25 cánh hoa chụm lại, có hương thơm đặc trưng và độ bền cao.
– Đào thất thốn: Loại đào quý hiếm, xưa chỉ dành cho vua chúa, mỗi nhánh có bảy bông hoa đỏ rực đan xen.
– Đào Nhật Tân: Nổi tiếng với bông hoa to, nhiều cánh dày và nụ, tạo nên vẻ đẹp rực rỡ khi nở rộ.
Cách trồng cây hoa đào ngày Tết
Nhân giống cây hoa đào
Để nhân giống cây hoa đào, phương pháp phổ biến nhất là gieo hạt hoặc chiết cành. Việc chọn hạt giống hoặc cành khỏe mạnh là yếu tố quan trọng quyết định sự phát triển của cây:
- Gieo hạt: Chọn những hạt giống lớn, đầy đặn, và không có dấu hiệu hư hỏng. Trước khi gieo, nên ngâm hạt trong nước ấm khoảng 12 giờ để kích thích nảy mầm.
- Chiết cành: Lựa chọn cành đào không quá già, có đủ lá và khỏe mạnh. Cành được bóc một phần vỏ, quấn bầu đất quanh vết bóc, sau đó giữ ẩm bằng nilon hoặc vải ẩm cho đến khi rễ mọc ra.
Lựa chọn cành ghép
Phương pháp ghép cành thường được áp dụng để tạo ra giống hoa đẹp, phù hợp với khí hậu và đất trồng:
- Chọn gốc ghép từ cây đào khỏe mạnh, đã trưởng thành.
- Cành ghép phải có nụ và mầm non, đảm bảo khả năng sinh trưởng sau khi ghép.
- Ghép vào mùa xuân hoặc đầu mùa hè là thời điểm thích hợp nhất.
Phương pháp ghép
Phương pháp ghép mắt và ghép cành là hai kỹ thuật phổ biến:
- Ghép mắt: Cắt một mảnh nhỏ từ thân cây có mắt mầm, sau đó gắn vào gốc ghép đã chuẩn bị.
- Ghép cành: Cành ghép được cắt vát hai đầu rồi đặt khớp vào gốc ghép, buộc chặt bằng dây nilon để giữ cố định.
Phương pháp trồng hoa đào Tết để cây khỏe mạnh và phát triển
Bón phân
- Phân hữu cơ: Sử dụng phân chuồng hoai mục hoặc phân trùn quế để cải thiện chất lượng đất và cung cấp dinh dưỡng tự nhiên.
- Phân vô cơ: Bón phân NPK theo tỷ lệ hợp lý, thường xuyên hơn vào giai đoạn cây cần phát triển nụ và hoa.
Tuốt lá
Tuốt lá là kỹ thuật quan trọng để kiểm soát thời điểm nở hoa:
- Thực hiện tuốt lá từ 45-60 ngày trước Tết, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết và giống đào.
- Tuốt nhẹ nhàng từng lá để tránh làm tổn thương mầm hoa.
Đảo cây đào
- Đảo cây: Là kỹ thuật thay đổi vị trí trồng cây nhằm kích thích sự phát triển. Đào được đưa từ chậu ra đất hoặc ngược lại, hoặc đổi hướng tiếp xúc ánh sáng.
- Thời gian đảo cây: Khoảng 3 tháng trước Tết, đảm bảo đủ thời gian để cây phục hồi và phát triển.
Cách chăm sóc đào ra hoa đúng Tết
Phương pháp kích hoa đào nở nhanh
Trong trường hợp hoa đào nở muộn, có thể áp dụng các kỹ thuật sau:
- Tăng nhiệt độ: Chuyển chậu đào vào nơi ấm áp, hoặc dùng bóng đèn sưởi để kích thích hoa nở nhanh.
- Tưới nước ấm: Sử dụng nước ấm khoảng 30-35°C tưới vào gốc cây và phun lên thân cây để kích thích quá trình nở hoa.
- Bón phân thúc: Sử dụng phân bón chứa Kali và Phốt pho cao để thúc đẩy sự phát triển của nụ.
Phương pháp hãm hoa đào nở chậm lại
Khi hoa đào có dấu hiệu nở sớm, cần thực hiện các biện pháp sau để làm chậm quá trình:
- Hạ nhiệt độ: Đưa cây ra nơi mát mẻ, giảm ánh sáng trực tiếp và tưới nước lạnh.
- Ngừng tưới nước: Hạn chế tưới nước để làm chậm quá trình sinh trưởng của nụ.
- Cắt tỉa nhẹ: Loại bỏ một số nụ hoa để giảm tốc độ nở.
Bí quyết chăm sóc cây đào Tết để hoa đẹp và lâu phai
Ánh sáng và nhiệt độ
- Đặt cây đào ở nơi có ánh sáng tự nhiên, tránh ánh sáng mặt trời gay gắt trực tiếp.
- Duy trì nhiệt độ trong khoảng 18-25°C để hoa giữ màu lâu và không bị rụng.
Tưới nước
- Tưới nước đều đặn, tránh làm ngập úng gốc cây. Nên tưới vào sáng sớm hoặc chiều mát để cây hấp thụ tốt nhất.
Dinh dưỡng
- Sau Tết, bón phân hữu cơ và tỉa cành để cây hồi phục. Việc chăm sóc kỹ lưỡng trong thời gian này sẽ giúp cây có sức khỏe tốt, chuẩn bị cho mùa Tết năm sau.
Hoa đào ngày Tết không chỉ là biểu tượng của sự may mắn mà còn mang đến không khí gia đình ấm cúng trong những ngày xuân. Hy vọng những bí quyết trên sẽ giúp bạn có một cây đào đẹp, tràn đầy sức sống. Chúc bạn và gia đình đón Tết an khang, hạnh phúc! Đừng quên truy cập Ghiền Hoa để có thêm nhiều kiến thức về hoa nhé!
Xem thêm: Ý nghĩa hoa mai ngày Tết: Biểu tượng may mắn và thịnh vượng
